Kredi Kartı & ATM & Para Çevirme

   Her ne kadar yüksek faiz oranlarından yakınsakta birçoğumuzun cüzdanında mutlaka en az 1 tane kredi kartı bulunur, maddi gelirine güvenen veya kontrolsüz davrananlarda birden fazla kredi kartı bulunduğunu da zaten hepimiz biliyoruz, o çok ayrı bir mesele. Aslında kredi kartını bilinçli bir şekilde kullanmak hayatımızı kolaylaştırıyor ancak kontrolü kaybettiğimiz an bizi maddi çöküntülere, iflaslara, ayrılıklara, yıkılan yuvalara, bunalımlara ve hatta intihara kadar sürüklüyor o yüzden kredi kartını dozunda kullanmak gerekiyor. Kredi kartı borçlarından dolayı yaşanan olumsuz hadiseler anlatmakla bitmez bu başlı başına irdelenmesi gereken bir konu. Bizim konumuz seyahatlerimiz de kredi kartını nasıl daha verimli bir şekilde kullanabileceğimiz. Yurtiçinde kredi kartı kullanımlarında dikkat etmemiz gereken ne varsa aynı kurallar yurtdışı seyahatlerimiz içinde geçerli, arada ki tek fark maruz kalacağınız komisyon ücretleri.

   Kredi kartı sahibi olmayabilirsiniz ancak yurtdışı seyahat planınız varsa yola çıkmadan önce en az 1 kredi kartı edinmenizi tavsiye ederim. Seyahatiniz esnasında yanınızda kredi kartı bulundurmak can yeleği taşımak gibidir bundan şüpheniz olmanız. Bunları neden söylediğimi tahmin ediyorsunuz, paranızın çalınması veya kaybolması durumunda kurtarıcınız kredi kartınız olacak. Paranızı kaybetmenize gerek yok paranız her daim yanınızda güvende olsa bile kredi kartınız bu güveninizi perçinleyecek ve kafanız daha rahat bir şekilde seyahat edeceksiniz. Eğer kendinizi sağlama almak istiyorsanız ve paranızı çaldırmaktan veya kaybetmek korkuyorsanız yanınıza düşük miktarda nakit alarak harcamalarınızı kredi kartınız ile yapabilirsiniz. Kredi kartı kullanmak veya nakit harcamak tamamen sizin bileceğiniz bir iş, benim kredi kartı taşıyın dememde ki tek sebep her zaman güveneceğiniz başka bir alternatif bulundurmanız gerektiği. Birden fazla kredi kartı taşımak bana sorarsanız can yeleği taşımaktan ziyade risk taşımaktır çünkü kontrol alanınız ne kadar dar olursa o kadar güvende olursunuz. Tek kredi kartı ile yolculuk ettiğinizde sadece o kartınızdan sorumlu olursunuz ve kafanız sürekli kartlarınızı nereye koyduğunuzu düşünmek ile meşgul olmaz. Kart türünüzün Visa veya Master Card olmasının bir önemi yok, dünyanın her yerinde bu iki tür kart ile ödemelerinizi yapabilirsiniz. Yunanistan gibi ekonomik kriz yaşayan ülkelerin haricinde kalan (Yunanistan’da birçok alanda kredi kartı kabul edilmiyor nakit ödemeniz isteniyor), tüm ülkelerde; konaklama, ulaşım, yeme-içme ve alışveriş alanlarında ödemelerinizi kredi kartı kullanarak yapabilirsiniz. Post makineleri haricinde bilet makinelerinde hatta umumi tuvalet turnikelerinde bile kredi kartınızı kullanarak ödeme yapabilirsiniz. Ben kredi kartını seyahate çıkmadan önce uçak bileti, otobüs bileti vs. almak için, seyahat esnasında ise nakit paramın azalmasını istemediğimden ve yanımda her zaman yeteri kadar nakit bulundurma ihtiyacımdan dolayı sadece yüksek harcamalarımda kullanıyorum. Yani eğer herhangi bir yere 50 Euro ve üzeri ödeme yapacaksam bunu kredi kartımı kullanarak yapıyorum, daha düşük miktarları nakit olarak ödüyorum.

Yurtdışı Kredi Kartı Kullanımında Dikkat Etmeniz Gereken Hususlar;

1- Öncelikle kredi kartınızın yurtdışı kullanımına açık olduğundan emin olun. Her ne kadar son yıllarda verilen tüm kredi kartları yurtdışına açık olarak sunulsa da siz yine de müşteri hizmetleri ile iletişime geçerek sorun. Komisyon ücretleri hakkında gerekli bilgileri alın.

2- Kartınızın çalınma veya kaybolma riskine karşı günlük kullanım limitini daraltın. Yani kredi kartınızdan günlük en fazla 500 TL veya 1000 TL harcama yapılabilecek şekilde sınırlandırın. Bu miktar tamamen size kalmış ancak kartınızın güvenliğini sağlamak ve çalınma durumunda kaybınızı en aza indirmek adına müşteri hizmetleri aracılığı ile bu uygulamayı mutlaka yapın.

3- Kredi kartınızı her zaman paranızdan ve diğer kartlarınızdan ayrı bir yerde taşıyın. Paranızın çalınması durumunda en azından kredi kartınızı kurtarın. Eğer cüzdanınızı fermuarlı veya düğmeli cebinizde taşımıyorsanız kredi kartınızı cüzdanınıza koymayın, bu paranız için de geçerli. Çantanızın zor açılan bir bölümünde ya da boyundan asmalı-belden bağlamalı gizli çantalarınızda kartınızı güvenli bir şekilde taşıyabilirsiniz.

4- Şehri gezmeye çıktığınızda kredi kartınızı kullanma gibi bir niyetiniz yoksa kartınızı hostel-hotel odasında sağlam bir yere bırakıp öyle çıkın. Hostellerde kilitli dolaplara bırakabilirsiniz.

5- Yurtdışında internet bankacılığını kullanarak kredi kartınıza para yatırmada herhangi bir engel yok yani kartınızın limitinin azalması durumunda para yatırabilirsiniz. Siz yine de bankanız ile iletişime geçerek bu konudan da emin olun. Eğer internet bankacılığında 3D güvenlik sistemi kullanıyorsanız doğrulama mesajının telefonunuza gelebilmesi için hattınızın da yurtdışı kullanıma açık olması gerekir, bu konuya dikkat edin.

6- Yurtdışında kredi kartı ile ödeme yaparken kartınızı kimseye post cihazına götürmesi için vermeyin, post cihazını size getirmelerini isteyin ya da kendiniz kasaya giderek ödeyin. Ödeme yapacağınız esnada mutlaka post cihazı üzerindeki ödeme miktarını kontrol edin, fazla ödeme yaparsanız ve bunu çok sonra fark ederseniz iş işten geçmiş olabilir. Ödeme yaparken sizi izleyen kem gözlerin olmadığından emin olun, kart numaranızın ve kart bilgilerinizin ezberlenmesine müsaade etmeyin.

7- ATM’lerden kredi kartınızı kullanarak para çekeceğiniz zaman Türkiye’de nasıl tedbirli davranıyorsanız yurtdışında da öyle dikkat edin, şifrenizi ulu orta girmeyin.

8- Kredi kartı ile yapılan ödemelerde iş yerleri ekstra komisyon talep edebiliyorlar, eğer yüksek miktarda ödeme yapacaksanız mutlaka iş yeri sahibine veya görevliye komisyon miktarını sorun. Bazı iş yerleri kredi kartınızdan şifresiz çekim yapabilirler böyle durumlarda muhtemelen bankanız şifresiz çekim yapıldığı için güvenlik açısından kartınıza bloke koyacaktır. Şifresiz çekim yaptırmamaya çalışın, olurda yaptırırsanız ve kredi kartınızı kullanamadığınızı fark ederseniz bankanız ile iletişime geçerek blokeyi kaldırabilirsiniz.

9- Yurtdışında başınıza gelebilecek olan kayıp ve çalıntı durumlarında polis karakoluna mutlaka müracaat edin ve hemen bankanız ile iletişime geçerek kartlarınızı kullanıma kapattırın. Polis karakoluna başvuru yaparken kredi kartı bilgilerinizi eksiksiz ve ispatlı olarak verebilmek adına yola çıkmadan önce kartınızın fotoğrafını telefonunuza kaydedebilirsiniz. Tabi bu durum telefonunuzun çalınması durumunda ekstra risk oluşturur, artık size kalmış.  

10- Kredi kartınızdan ATM kullanarak para çekecekseniz parça parça çekmek yerine tek seferde ihtiyacınız olan kadar çekin, her seferinde ayrı ayrı komisyon ücreti ödemeyin. Para çektiğiniz ülkenin yerel para birimi neyse o birim üzerinden para çekersiniz, yani Polonya’da Zloty, Macaristan’da Forint, Norveç’te Kron ya da Almanya’da Euro gibi.

   Yurtdışında yaptığınız kredi kartı harcamaları ekstrenize hangi para birimi ile yapmışsanız o para birimi üzerinden yansıtılır. Örnek verecek olursak; Hollanda’da yaptığınız 100 Euro’luk harcama kart ekstrenize yine 100 Euro olarak, İsveç’te yaptığınız 100 Kron’luk harcama yine 100 Kron olarak ya da ABD’de yaptığınız 100 Dolar’lık harcama yine 100 Dolar olarak yansır. Burada şöyle bir istisna var; bazı ülkelerin post cihazlarında sadece Euro ve Dolar olarak ödeme yapılabiliyor, örneğin Polonya’da 100 Zloty miktarında harcama yapmışsanız post cihazı bunu Euro ya da Dolar’a çeviriyor siz bu para birimleri üzerinden ödeme yapıyorsunuz. Borcu ekstrenizde farklı para birimlerinde görürsünüz ancak kredi kartı borcunuzu ödeyeceğiniz zaman bankanız bu döviz miktarını merkez bankasının o gün ki kurundan Türk Lirasına çevirerek yansıtır ve siz TL cinsinden ödersiniz. Bankalar döviz borçlarında %2 oranında kur faizi alırlar yani borcun TL cinsinden miktarının haricinde bir de %2 - %10 arası oranda kur faizi ekleyerek ödeme alırlar. Bu kur faizinden kurtulmak için ödemeyi borcunuzun olduğu döviz cinsinden yapmanız gerekir, isterseniz bankaya gider 100 Dolar’lık ekstre borcunuzu 100 Dolar yatırarak ya da Dolar hesabınız varsa bu döviz hesabınızı kullanarak internet bankacılığı aracılığı ile yapabilirsiniz. Kredi kartı borcunuz otomatik ödeme talimatı ile ödeniyorsa döviz borçlarınız bu şekilde ödenmez yani internet bankacılığına girerek ödemeyi kendiniz hesabınızdan yatırarak gerçekleştirmelisiniz.

Yurtdışında ATM Kullanarak Para Çekerken Dikkat Etmeniz Gerekenler;

   Seyahate çıkarken yanınıza bankamatik kartınızı mutlaka alın ve paranızın bir kısmı banka kartınız da dursun. Kredi kartınızın ya da nakit paranızın çalınması durumunda bankamatik kartınızdan para çekerek yolunuza devam edebilirsiniz. Tüm paranızı bankamatik kartında bulundurmayın çünkü kartınız kaybolursa ortada kalırsınız bu yüzden bir kısmı kartınızda bir kısmı nakit olarak cebinizde dursun.

   Yurtdışı seyahatlerinizde kredi kartınız ile ödeme yapabildiğiniz gibi banka kartınız ile de ödeme gerçekleştirebilirsiniz. Banka kartı ile yapılan ödemelerde bankanız çekilen tutarı anında merkez bankası kurundan TL cinsine çevirerek mevcut bakiyenizden düşer ancak yine %2 - %10 komisyon karşılığında. Şöyle ki; herhangi bir mağazaya girdiniz 100 Euro değerinde bir ürün aldınız ve ödemeyi banka kartı ile yapmak istediniz, kasiyere banka kartı ile ödeme yapıp yapamayacağınızı sordunuz ve imkân dâhilinde ödemenizi banka kartınızı kullanarak gerçekleştirdiniz. Bankanız ödeme esnasında 100 Euro’yu 340 TL gibi bir değere çevirir ve komisyon ücretini de ekleyerek bakiyenizden düşer, tabi bu 340 TL bugünün kuru yani seyahat dönemizde Euro kaç TL ise o miktarda para düşer. Bu durum bankamatikten para çekerken de geçerli, yani hangi biriminde para çekerseniz çekin hesabınızdan o miktara tekabül eden TL miktarı düşecektir.

1- Tıpkı kredi kartı gibi bankamatik kartınız ile de ATM kullanarak para çekebilirsiniz ancak yukarıda da bahsettiğim gibi parça parça çekmek yerine tek seferde ihtiyacınız olan kadar çekin, her seferinde ayrı ayrı komisyon ücreti ödemek zorunda kalmayın. Para çektiğiniz ülkenin yerel para birimi neyse o birim üzerinden para çekersiniz, yani Polonya’da Zloty, Macaristan’da Forint, Norveç’te Kron ya da Almanya’da Euro gibi. Kartı bankamatiğe soktuğunuz zaman Debit ya da Credit Card seçeneklerinden hangi kartınızı kullanacaksanız onu seçiyorsunuz.

2- Mümkün olduğunca merkezi bölgelerden para çekmeye özen gösterin ve para çekerken şifrenizi gizlediğinizden emin olun.

3- Avrupa şehirlerinde Ziraat Bankası, İş Bankası, Garanti Bankası ya da Vakıfbank gibi bankaların şubelerini ya da bankamatiklerini görebilirsiniz, bu bankaları kullanıyorsanız kendi bankamatiklerinden ya da şubelerinden para çekmeye özen gösterin, bu şekilde komisyon ücretinden kurtulmuş olursunuz. Kartınızı bankamatiğe soktuğunuz zaman para çekme aşamasına geldiğinizde bankamatik ekranında komisyon miktarını görebilirsiniz. Eğer bu komisyon miktarını fazla bulmuşsanız şansınızı başka bankamatiklerde deneyebilirsiniz çünkü komisyon ücretleri ATM’den ATM’ye değişir.

4- Banka kartınızı kredi kartınızdan ve nakit paranızdan bağımsız bir yerde taşıyın, böylece hepsinin birden çalınmasının ya da kaybolmasının önüne geçmiş olursunuz.  

5- Dil konusunda herhangi bir şüpheniz olmasın çünkü dünyanın neresine giderseniz gidin bankamatiklerde mutlaka İngilizce dil seçeneği bulunur.

6- Banka kartınıza birden çok banka hesabınız entegre ise kullanım yapılacak hesabı içinde daha çok para olan hesap olarak belirleyin, mağdur olmayın. Yani bankamatik kartınızla para çekerken ya da ödeme yaparken şifreyi girdikten sonra para kesilecek hesabın ana hesabınız olması gerekiyor. Bunu bankanız ile görüşerek halledebilirsiniz.

7- Özellikle Avrupa ülkelerinde bankamatiğe kartınızı sokup bakiyenizi öğrenmek isterseniz 1 Euro kesinti yapılır yani para çekmeyecek olsanız bile sırf kartınızı sokup bakiyenize bakmanızın bedeli 1 Euro. Bu durumdan kurtulmak için hesap bakiyenizin kontrolünü mobil bankacılık ya da internet bankacılığı aracılığıyla halledin.

8- Birden fazla banka kartı taşımak daha çok risk demektir o yüzden sorumluluk alanınızı daraltın ve tek bir banka kartı ile seyahat edin. Şehri gezeceğiniz gün para çekme gibi bir düşünceniz yoksa banka kartınızı konakladığınız oda içerisinde sağlam bir yere bırakın.

9- Bankamatiklerden para çekeceğiniz zaman hesabınızda bulunan paranın tamamını bir anda çekemeyebilirsiniz. Böyle durumlarda banka keseceği komisyonun kur değişiminden etkilenmemesini garanti altına almak adına hesabınızın belirli miktarına bloke koymuş demektir, yani komisyon da dâhil olmak üzere 100 Euro çekebilecek iken sadece 80 Euro çekmenize izin verir. İleri ki bir tarihte bu bloke kalkar ve kalan 20 Euro’yu da çekebilirsiniz.

10- Bankamatik kartınızı yurtdışında sorunsuz bir şekilde kullanabilirsiniz ancak yurtdışı kullanımına açık olma durumunu bankanız ile iletişime geçerek detaylı bir şekilde öğrenmenizde fayda var. İnternet bankacılığı ve mobil bankacılık kullanarak da hesaplarınıza yurtdışındayken kolayca erişim sağlayabilirsiniz.

   Diyelim ki yurtdışında paranızı ve kartlarınızı çaldırdınız ya da kaybettiniz. Böyle durumlarda ilk önce sakinliğinizi koruyun, kartlarınızı kullanıma kapattırın ve en yakın polis karakoluna giderek müracaatta bulunun. Eğer tüm paranızı ve kartlarınızı çaldırmışsanız yapmanız gereken şey çok basit; hemen Türkiye’de yaşayan bir yakınınıza ulaşıyorsunuz ve durumunuzu anlatıyorsunuz, yakınınız bulduğu en yakın Western Union şubesine gidiyor ve sizin bulunduğunuz ülkeyi, adınızı, pasaport numaranızı verip %3 - %10 arası komisyon ücreti ödeyerek para yatırıyor, siz de aynı gün içinde bulunduğunuz şehirde ki herhangi bir Western Union şubesine giderek pasaportunuz ile paranızı çekiyorsunuz. Aynı gün gönderimlerde komisyon ücreti daha fazla yani yakınınız şubeye gittiğinde paranın aktarılacağı tarihi ileri bir tarih olarak belirtirse daha az komisyon ücreti alınıyor. 

Yurtdışında Para Çevirme İşlemleri;

   Seyahat hazırlıkları aşamasında yapmanız gerekenlerden birisi yurtdışında harcamayı planladığınız miktarda Euro ya da Dolar almak. Tüm paranızı nakit olarak taşımanıza gerek yok yani bir kısmını banka kartınızda bulundurabilirsiniz ancak yine de yeteri kadar nakit alarak yola çıkmanız gerekiyor. Bunun iki sebebi var birincisi; nakit paraya yolculuğun her aşamasında ihtiyacınızın olacağı, ikincisi ise seyahat edeceğiniz ülkeye vardığınızda pasaport kontrol polisinin nakit paranızı görmek isteyebileceği. Bu pek dikkat edilen bir husus olmasa da tedarikli olmakta fayda var; uluslararası anlaşmalara göre seyahat edeceğiniz her gün için yanınızda 40 Euro nakit bulundurmak zorundasınız yani 10 gün kalacaksanız pasaport polisi nakit olarak 400 Euro görmek isteyebilir. Dediğim gibi pek sık rastlanan bir durum değil ancak zor durumda kalmamak için yanınızda gerektiği kadar nakit para bulundurmanız sizin yararınıza olacaktır. 

   Seyahat edeceğiniz ülkenin para birimi ne olursa olsun yanınıza mutlaka Euro ya da Dolar alın yani Macaristan’a gidecekseniz Türkiye’den Forint alıp da gitmeyin çünkü kurdan çok daha fazla etkilenirsiniz. Hem Kapalı Çarşı’da bulunan döviz bürolarında hem de bankalarda ödeyeceğiniz kur farkı gideceğiniz ülkede ödeyeceğiniz kur farkından daha fazla olur o yüzden Türkiye’den Dolar ya da Euro alarak gidin, gittiğiniz ülkede paranızı çevirin. Türkiye’den çıkarken yanınıza Türk Lirası alarak çıkarsanız muhtemelen paranızı çeviremez ve mağdur olursunuz.

   Yurtdışında Euro kullanılmayan bir ülkeye gitmişseniz paranızı kesinlikle turistik bölgelerde bulunan Change ofislerde çevirmeyin çünkü kurdan çok zarar edersiniz. Mümkün olduğunca turistlerin yoğun olduğu bölgelerin dışında kalan ofisleri tercih edin. İlk gördüğünüz ofise girip para çevirmeyin, her yeri dolaşın ve en uygun kuru neresi veriyorsa orayı kullanın. Dikkat etmeniz gereken bir hususta komisyon ücreti almayan ofisleri kullanmanız gerektiği; birçok ofis camına %0 Commission yazar ancak yine de sizden komisyon alırlar. Böyle durumlarla karşılaşmamak için ofise girin ve net olarak elinize geçecek olan paranın miktarını sorun. Görevlinin söylediği miktar tabelada yazan kur ile uyuşuyorsa komisyon alınmıyordur. Özellikle Prag ve Budapeşte’de bu konu bazen çok can sıkıcı bir hal alıyor çünkü para çevirme ofisleri turistleri kazıklamayı bir marifet sanıyorlar. Elinize geçecek olan miktarı net olarak öğrenmeden asla para çevirmeyin ve paranızı aldıktan sonra mutlaka sayın. Havaalanı ve tren garlarında kurlar inanılmaz derecede düşük olur bu yüzden şehre ulaştığınızda sadece sizi şehir merkezine gidene kadar idare edecek miktarda para çevirin. Şehir merkezine ulaştıktan sonra en iyi kur veren ofise giderek günlük ihtiyacınız kadarını çevirebilirsiniz. Sadece Change ofislerde değil bankalarda da paranızı çevirebilirsiniz hatta bankaların kurları ofislerin kurlarına kıyasla daha iyi olur. Bankamatiklerden para çekerken ödeyeceğiniz komisyon ve kur farkları Change ofislere ödeyeceğiniz miktarlardan daha uygun olur yani bankamatikten para çekmek daha avantajlı diyebiliriz. Çevireceğiniz miktarı iyi hesaplayın, günlük ne kadar harcamayı planlıyorsanız ona göre bir miktar da çevirin, aksi takdirde ülke değiştireceğiniz zaman yerel para birimi elinizde kalır ve gittiğiniz ülkede o para birimini kullanamazsınız. Elinizde çok fazla yerel para kalmışsa yine Change ofislere giderek bu yerel paranın karşılığı kadar tekrar Euro ya da Dolar alabilirsiniz. Bazı şehirlerde para çevirirken pasaportunuzu isteyebilir ve işlemi pasaport bilgileriniz ile yapabilirler yani pasaportunuz yanınızda bulunsun. Balkan ülkelerine gidecekseniz yanınıza Dolar değil Euro alın çünkü çoğu ofis Dolar kabul etmiyor.

   Türkiye’den Euro ya da Dolar alırken turistik bölgelerde bulunan döviz bürolarından almayın çünkü kurlar gerçekten çok fark ediyor. Size yakın olan döviz bürolarını dolaşarak en iyi oranı veren döviz bürosunda paranızı çevirebilirsiniz. Döviz bürolarının haricinde banka şubelerinden de Euro ya da Dolar alabilirsiniz hatta kurlar çoğu zaman döviz bürolarına kıyasla daha iyi olur. Bankadan döviz alırken kendi döviz hesabınızdan para çekmek artı bir avantaj sağlayacaktır.

   Seyahate çıkmadan önce cep telefonunuza herhangi bir döviz çevirici uygulama indirebilirsiniz. App Store veya Google Play Store’e ‘döviz çevirici’ yazdığınız zaman birçok uygulama çıkacaktır, yorumlara bakarak en iyisi hangisi ise onu indirin ve kurunuzu hesaplayın. Son zamanların en popüler çeviri programı XE Currency, sürekli güncelleniyor ve çok kullanışlı, aklınızda bulunsun.