Pasaport Kaybetme & Hırsızlık

   Hepimiz günlük hayatlarımızda mutlaka bir şeyler kaybetmiş, bir yerlerde unutmuş ya da çaldırmışızdır. Bunlar herkesin başına gelebilecek insani durumlar yani ne kadar dikkat edersek edelim mutlaka basiretimizin bağlandığı olur. Seyahatlerimiz esnasında bu tür konularda ülkemizde olduğumuzdan daha duyarlı davranmamız gerekiyor. Tüm eşyalarımız kıymetlidir bunda hem fikiriz ancak seyahatlerimiz esnasında azami derecede korumaya almamız gereken en önemli şeyler; cep telefonumuz, fotoğraf makinemiz, pasaportumuz, kredi kartımız, bankamatik kartımız ve paramız. Yolculuğa sırt çantası ile çıkacaksanız mutlaka bir tane de günlük kullanım için küçük sırt çantası (daypack) edinin. Bu küçük çantaya; fotoğraf makinesi, diğer elektronik eşyalar, ihtiyacınız olan evraklar vb. gibi en değerli eşyalarınızı koyun ve bu küçük çantanız her zaman büyük sırt çantanızdan bağımsız olsun. Kamp alanlarında kalacaksanız ya da fast food şubelerinde, tren garlarında, parklarda, havaalanlarında sabahlamayı düşünüyorsanız ilk yapmanız gereken şey bu küçük çantanızı kilitli dolaplar gibi sağlam bir yerlere koymak olmalıdır. Değerli eşyalarınızı sağlama aldıktan sonra geri kalanlar çalınsa ya da kaybolsa da önemli değil, bir şekilde yokluğunu idare edebilirsiniz. İsminin Avrupa olduğuna bakmayın, Avrupa’nın tüm şehirlerinde hırsızlık vakaları görülebilir. Belki bizim ülkemiz ya da halkı yoksul olduğu 3. Dünya ülkeleri kadar olmaz ama siz yine de tedbiri elden bırakmayın. Özellikle; Paris, Barselona, Lizbon, Roma, Brüksel, Budapeşte, Prag ve Viyana gibi göçmen nüfusun yoğun olduğu şehirlerde bu konuda çok daha dikkatli olmalısınız.

   Seyahatinizin hazırlık aşamasında; biletlerinizin çıktılarını, sağlık sigortası poliçenizi, ehliyet-kimlik fotokopilerinizi, pasaportunuzun fotoğraflı bölümünün fotokopisini ve vizenizin fotokopisini mutlaka yanınıza alın ve sağlam bir yere koyun. Bunların haricinde yanınıza pasaportunuzda ya da vizenizde kullandığınız biometrik fotoğrafınızdan da en az 2 tane alın. Hatta bu belgeleri yanınıza almakla yetinmeyin fotoğraflarını da çekin, telefonunuzda bulunsun. Pasaportunuzu ve paranızı her zaman yanınızda taşıyın ama ikisini de sağlam muhafaza edin. Paranızı en az üçe bölün; bir kısmını cüzdanınıza, bir kısmını pantolon cebine, bir kısmını da montunuzun cebine koyun, eğer montunuz yoksa pantolonunuzun diğer cebine ya da çantanızın küçük asma kilitler ile kilitleyebileceğiniz fermuarlı gözüne koyun. Paranız ve kartlarınız her zaman birbirinden ayrı yerlerde olsun, herhangi bir hırsızlık durumunda ikisini birden çaldırmayın. Pasaportunuzu arka cebinizde taşımayın zira deforme olabilir, fermuarlı ya da düğmeli yan cebiniz varsa uygundur, bunun haricinde montunuzun ya da kazağınızın fermuarlı ceplerine de koyabilirsiniz. Eğer pasaportunuzu yanınızda taşımak istemiyorsanız konakladığınız yerde ki kilitli dolaplara koyabilirsiniz ancak şehirde gezdiğiniz esnada polisler pasaportunuzu görmek isteyebilirler. Pasaportu yanınıza almayacaksanız fotokopisini alın, polis çevirmesinde fotokopiyi ya da telefonunuzdan fotoğrafını gösterirsiniz ancak bu çok sağlıklı bir yöntem değil şöyle ki; pasaportunuzu görmek isteyen bir polis fotokopi göstermenizi kabul etmeyebilir ve pasaportunuzun aslını göstermeniz gerektiğiniz söyleyebilir, bu da sizi zor durumda bırakacaktır. Özellikle Moldova, Ukrayna ve Rusya’da turistlerin pasaportunu yanlarında taşımamaları suç teşkil eder yani soluğu karakolda almanıza ya da rüşvet isteme gibi durumlara maruz kalmanıza sebebiyet verir. Kendimden örnek verecek olursam; Kiev’de pasaportumu yanıma almamıştım, şehir merkezinde gezerken polis çevirdi ve pasaportumu sordu, hostelde bıraktığımı söyledim ve telefondan pasaport fotoğrafımı gösterdim ancak kabul etmediler, benimle birlikte hostele kadar geldiler ve odadan pasaportumu getirmemi istediler, pasaportumu gösterdim sorun çözüldü ve gittiler. Dediğim gibi siz her yönden kendinizi sağlama almak için pasaportunuzu her daim yanınızda ve sağlam bir yerde taşıyın. Paranızı, kredi kartınızı, varsa bankamatik kartınızı ve pasaportunuzu cebinizde taşımak size güvenli gelmiyorsa; boyundan askılı ya da bele bağlamalı gizli çantalardan edinip bu çantaların içinde taşıyabilirsiniz. Çantalar konusunda detaylı bilgiler için Çanta & Ekipman bölümünü ziyaret edebilirsiniz.

   Asya ülkelerinin haricinde başınıza gasp ya da kapkaç olayı gelmez, istisnalar olabilir ancak özellikle Avrupa’da hırsızlık sektörü yankesicilik üzerine kuruludur. Yankesicilerin en başarılı olduğu çalışma alanları; metrolar, plajlar, restoranlar ve şehir meydanlarıdır. Hiçbir zaman tedbiri elden bırakmayın, bir elinizle sık sık cüzdanınızı, pasaportunuzu ve paranızı kontrol edin. Özellikle şehir meydanlarında yapılan gösterileri izlemeye dalıp etrafınıza karışı duyarlılığınızı yitirmeyin, önünüzü arkanızı iyi kontrol edin. Bunları yapın ancak paranoya derecesine de gelip tatilinizin tadını kaçırmayın, tek bilmeniz gereken masum olmadığına kanaat getirdiğiniz insanlardan bir adım öte de durmak. Güvenli olduğundan şüphe duyduğunuz kalabalık ortamlara girerken küçük sırt çantanızı sırtınıza değil göğsünüze asın. Unutmayın, hırsızlığı önlemenin ilk yolu hırsızlara davetiye çıkarmamaktır yani paranızı, kartlarınızı ve elektronik eşyalarınızı öyle ulu orta her yerde çıkarmayın. Özellikle para çekerken ya da kredi kartınızı kullanırken kem gözlerin sizi izlemediğinden emin olun çünkü kart numaranızı ve isim bilgilerinizi hafızlarına kaydedebilecek kapasitede olan insanlar dünyanın her yerinde mevcut. Bunun için de önlem almak çok kolay; kartlarınızın günlük kullanım limitlerini seyahate çıkmadan önce düşük miktar olarak belirleyebilirsiniz.

   Gelelim kayıp ve çalıntı konularında yapmanız gerekenlere. Böyle durumlarda ilk yapmanız gereken sakinliğinizi korumak ve soğukkanlı hareket etmek, konumunuzun neresi olduğunun hiçbir önemi yok yani yurtdışı ya da yurtiçi olması fark etmez önce sakin olun. Bu insanlık halidir ve herkesin başına gelebilir, bunu unutmayın. İlk olarak pasaportunuzu kaybetmeniz ya da çaldırmanız durumunda izlemeniz gereken adımlardan bahsedelim;

1- Öncelikle telaşa kapılmayın ve çaldırdığınızdan ya da unuttuğunuzdan emin olun, bunun için daha önce koyduğunuz yerlere iyice bakın ve en son nerede olduğunu hatırlamaya çalışın.

2- Bu durum hostel-hotel ya da havaalanında başınıza gelmişse hemen hotel resepsiyonuna ya da havaalanında güvenlik noktasına giderek durumunuzu anlatın, kamera kaydı var mı yok mu öğrenin. Kamera kaydı olsun olmasın pasaportunuzu çaldırdığınıza dair tutanak tutmalarını isteyin. Burada pasaport fotokopilerinizin size çok faydası olacaktır. Buradan alacağınız tutanak bağlayıcı nitelikte olmayacaktır ancak belge belgedir, bir yerlerde mutlaka faydasını görürsünüz.

3- Pasaportunuzun olmadığından eminseniz gitmeniz gereken adres en yakın polis merkezi. Polis merkezinin nerede olduğunu bilmiyorsanız 911’i arayarak polis ekibinin gelmesini isteyebilir, onların yardımları ile polis karakoluna gidebilirsiniz. Polis karakolunda durumunuzu anlatın ve pasaportunuzun çalındığına dair tutanak tutturun. Bu tutanağı tuttururken kimlik ve pasaport bilgilerinizin doğru olduğundan emin olun, özellikle pasaport numarası kısmının. Polis merkezine giderken pasaport fotokopilerinizi yanınıza almanızda büyük yarar var, aklınızda bulunsun. Tutanağı tutturduktan sonra pasaportunuzu bulmaları halinde polislerin sizinle iletişime geçebilmelerini sağlamak için telefon numaranızı bırakın ancak hattınızın yurtdışı kullanımına açık olduğundan emin olun.

4- Karakoldan aldığınız tutanağı, size ait başka bir kimliği ve 2 adet fotoğrafınızı yanınıza alarak doğruca Türk Büyükelçiliği’ne ya da Başkonsolosluğa gidiyorsunuz. Burada durumunuzu anlatıyorsunuz, yetkililere fotoğraflı bir kimliğinizi, polis tutanağını ve 2 adet fotoğrafınızı veriyorsunuz. Yetkililer size 1 ay geçerlilik süresi olan pembe renkli bir geçici pasaport veriyorlar ve bu pasaportu sadece ülkeden çıkış için kullanabiliyorsunuz. Buraya polis tutanağının aslını vermeniz gerekmiyor yani fotokopisini verebilirsiniz, aslını verseniz bile mutlaka fotokopisini alın. Bu işlemi fahri konsolosluklarda yapamazsınız yani Büyükelçilik ya da Başkonsolosluk’a gitmeniz gerekiyor. Eğer bulunduğunuz şehirde bunlar yoksa ve ülkenin başkentine gidebilecekseniz gidip orada halledebilirsiniz, gidemeyecek durumdaysanız ise yetkili makamlar arasında gerekli yazışmaların yapılmasını beklemeniz gerekiyor yani çok daha sancılı bir süreç. Bu durum hafta sonu başınıza gelse bile konsolosluğa gidip işleminizi yaptırabilirsiniz, aklınızda bulunsun.

5- Konsolosluktan aldığınız pembe renkli geçici pasaportun geçerlilik süresi 1 ay yani gezinizi sonlandırmanız gerekmiyor. Eğer Schengen içerisinde gezmeye devam edecekseniz zaten çok fazla pasaport kontrolüne denk gelmezsiniz gelseniz bile polis tutanağını, vize fotokopinizi ve geçici pasaportunuzu gösterebilirsiniz. Gezinizin bitiminde ülkeye döneceğiniz zaman direkt uçuş yapmaya çalışın, aktarmalı uçuşlarda prosedürlerden haberi olmayan görevliler yüzünden canınız sıkılabilir, başınız ağrıyabilir.

6- Ülkeye döndükten sonra havaalanına iner inmez pasaportsuz giriş için ayrılan bankolara gitmeniz gerekiyor, yerini bulamazsanız ilk karşınıza gelen görevliye nerede olduğunu sorun. Bu bankoda sizden pembe renkli geçici pasaportu alacaklar ve onun yerine size pasaportsuz giriş formu verecekler. Ülkeye girdikten sonra bu belge ile Pasaport Şube Müdürlüğü’ne giderek tekrar pasaport başvurusu yapacaksınız, tabi daha öncesinden defter bedelini bankaya yatırmış olmanız gerekiyor.

7- Yeni pasaportunuz çıktığınızda eski pasaportunuzun geçerlilik süresi devam edecek, isterseniz aradaki farkı ödeyerek daha uzun süreli pasaport alabilirsiniz yani kullandığınız pasaport 2 yıllık pasaport ise aradaki farkı ödeyerek 10 yıllık pasaport çıkartabilirsiniz. Kaybettiğiniz pasaportunuzda bulunan ve süresi devam eden vizeleriniz geçerliliğini kaybedecek ve vize hala aktif göründüğü için vizenin son günü gelmeden tekrar aynı tür vize başvurusunda bulunamayacaksınız. Şöyle ki; pasaportunuzu kaybettiğinizde üzerinde 3 aylık Schengen vizesi varsa bu vizenin süresi dolmadan tekrar Schengen başvurusu yapamayacaksınız.

   Gördüğünüz üzere panik yapmanıza hiç gerek yok, sorununuzu kolayca çözebiliyorsunuz. Polise tutanak tutturma kısmı çalınan diğer eşyalarınız için de geçerli yani ne çaldırırsanız çaldırın mutlaka polis karakoluna giderek tutanak tutturun. Polislere adres ve iletişim bilgilerinizi bırakın ki bulunması halinde sizinle iletişime geçebilsinler. Eğer siz ülkeye döndükten sonra bulunursa sizinle iletişime geçerek kaybettiğiniz eşyaların kargo ile size ulaştırılmasını sağlayacaklardır. Başınıza gelen her olumsuz durumda Büyükelçilik ya da Konsolosluğun çözüm bulabileceğini sanmayın, eğer konsolosluğun neler yapıp neler yapamayacağını öğrenmek istiyorsanız Konsoloslukrehberi adresinde yazanları baştan sona iyice okuyun. Seyahate çıkamadan önce gideceğiniz ülkelerde bulunan Konsolosluk ya da Büyükelçiliklerin adresini ve iletişim bilgilerini de bir yerlere not etmeyi unutmayın.

Yorumlar